Andere leefstijl na TIA of herseninfarct

Wat is de vraagstelling van je proefschrift?

Na een TIA of herseninfarct hebben patiënten een verhoogd risico op recidiverende beroerte en andere cardiovasculaire events. Bij patiënten met hartziekten is aangetoond dat leefstijlverandering (stoppen met roken, gezond eten en voldoende lichaamsbeweging) recidieven kan voorkomen. Veel patiënten kunnen leefstijlverandering na een TIA of herseninfarct op lange termijn niet volhouden.

Daarom heb ik door middel van een prospectieve cohortstudie, kwalitatief onderzoek en een gerandomiseerd onderzoek onderzocht welke factoren een rol spelen bij leefstijlverandering na een TIA of herseninfarct en hoe de verpleegkundig specialist de patiënt hierin kan ondersteunen.

Wat zijn je belangrijkste bevindingen?

Meer dan de helft van de patiënten was tevreden met hun leefstijl en voelde geen noodzaak tot gedragsverandering. Zij ervaarden barrières als vermoeidheid, pijn, stemmings- en fysieke problemen. Kennis over de ziekte en leefstijl en sociale steun werden genoemd als belangrijke voorwaarden voor leefstijlverandering. Zelfeffectiviteit (vertrouwen in eigen kunnen), response effectiviteit (overtuiging dat verandering effect heeft) en angst bleken de intentie tot stoppen met roken, gezonder eten en meer lichamelijke activiteit te beïnvloeden.

De zelfeffectiviteit was lager bij oudere, inactieve en angstige patiënten en patiënten met overgewicht, depressieve symptomen of een vasculaire voorgeschiedenis. Motivational interviewing bleek in het gerandomiseerde onderzoek geen significant effect te hebben op leefstijlverandering. Echter in dit onderzoek was de leefstijlverandering in beide groepen hoger dan in de eerdere prospectieve cohortstudie zonder intensieve verpleegkundige begeleiding.

Wat betekent dit voor de praktijk?

De bevindingen kunnen helpen bij de ontwikkeling en evaluatie van effectieve interventies om patiënten te ondersteunen bij leefstijlverandering na een TIA of herseninfarct. De interventies moeten zich richten op zelfeffectiviteit, response effectiviteit, angst, kennis en sociale steun. Speciale aandacht moet besteed worden aan patiënten met een lage zelfeffectiviteit. De interventie zou direct na de TIA of herseninfarct moeten starten. Verpleegkundig specialisten moeten hierin een sleutelrol spelen.

Dorien Brouwer-Goossensen, Health-related behavior change after TIA or ischemic stroke Proefschrift Erasmus Universiteit Rotterdam, november 2021.