Artikel bewaren

Je hebt een account nodig om artikelen in je profiel op te slaan

Login of Maak een account aan
Reacties0

Chronische pijn na operatie voorspellen: wat zijn alarmsignalen?

Welke vroegtijdige signalen kunnen de ontwikkeling van chronische pijn na een operatie voorspellen? Op die vraag vonden Nederlandse en Duitse onderzoekers het antwoord. Orthopedische chirurgie, preoperatief gebruik van opioïden, pijn die twee weken na de operatie bleef aanhouden en pijnlijke koude prikkels blijken de belangrijkste alarmsignalen.
Het onderzoek naar post-operatieve pijn is bij diverse soorten operaties gedaan. © Georgiy / stock.adobe.com

De onderzoeksgroep (UMC Utrecht, Erasmus MC in Rotterdam en Universiteitsziekenhuis Jena in Duitsland) wil betere preventie van chronische pijn na een operatie. Met ‘chronische pijn’ bedoelen ze pijn die na een operatie minimaal 3 maanden aanhoudt. Een voorbeeld is fantoompijn na een amputatie.

Waarschuwingsmodel

Schattingen van hoe vaak chronische pijn na een operatie voorkomt lopen uiteen. 10% tot 50% van alle patiënten krijgt na een operatie chronische pijn, schrijven de onderzoekers. ‘Chronische pijn na een operatie is vaak moeilijk te behandelen. Het gaat regelmatig gepaard met langdurig opioïdengebruik en beïnvloedt bij een groot deel van de patiënten het functionele herstel en de kwaliteit van leven.’

De onderzoekers ontwikkelden een waarschuwingsmodel dat ze testten bij 344 patiënten in het UMC Utrecht met verschillende typen operaties. De validiteit werd getest bij 150 patiënten in het Erasmus MC Rotterdam, eveneens met verschillende typen operaties.

Opvallend

Naast risicofactoren zoals orthopedische operaties en preoperatief gebruik van opioïden (een bepaald type sterke pijnstillers), vielen nog 2 factoren op. Als patiënten 14 dagen na een operatie nog steeds klaagden over pijn, maar vooral als dit gepaard gaat met een pijnlijk koude gevoel, was het risico op voortdurende pijn drie maanden na de operatie aanzienlijk verhoogd. ‘Het pijnlijke koudegevoel is een aanwijzing dat het pijnverwerkingssysteem niet meer normaal functioneert’, aldus arts-onderzoeker en eerste auteur Marjelle van Driel. Zij is verbonden aan UMC Utrecht.

Beperkingen studie

De onderzoekers benadrukken dat de studie enkele beperkingen heeft:

  • Het relatief lage aantal patiënten dat uiteindelijk meedeed aan het onderzoek. 48% van de beschikbare patiënten was bereid mee te werken.
  • De studie heeft alleen patiënten in universitaire medische centra gevolgd, niet in algemene ziekenhuizen,
  • De pijnscore werd aan het eind van het traject niet vastgesteld door een pijnspecialist. Daardoor is niet met zekerheid te zeggen of de pijn waarover het gaat daadwerkelijk na de operatie ontstond, of doorgezette pijn betrof die al vóór de operatie aanwezig was.

Zorgvuldiger afwegen

Mede door de validatie via de controlegroep is het bewijs overtuigend genoeg om het waarschuwingsmodel toe te passen, schrijven de onderzoekers. Een arts kan volgens hen op basis van de vragenlijst zorgvuldiger afwegen of en zo ja hoe een patiënt voor post-operatieve pijn behandeld moet worden. Ze suggereren een follow up tot 2 weken na de operatie met een online onderzoeksinstrument. Op basis van de uitkomst kan de arts bepalen of de patiënt voor verder onderzoek en eventuele behandeling naar het ziekenhuis moet komen. ‘Of zo’n aanpak daadwerkelijk leidt tot pijnreductie moet verder worden onderzocht.’

Lees hier het volledige onderzoek naar het waarschuwingsmodel om post-operatieve pijn na een operatie beter in beeld te krijgen.