De behoefte aan palliatieve zorg is omvangrijk, zo schrijven Henk Rosendal, Anja Brunsveld-Reinders en Sabine Pieters in het openingsartikel. Volgens het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) gaat het in ons land jaarlijks om meer dan 112.000 mensen, oftewel ongeveer twee derde van de overledenen. Daarmee is palliatieve zorg een belangrijk onderdeel van verpleegkundige zorg.
Ernstig zieke ouders
Simone Schoof en Ellen de Nijs zoomen in op kinderen van ernstig zieke ouders. De ziekteperiode en/of het overlijden van een ouder heeft veel invloed op het leven van het kind. Ouders hebben vaak vragen aan verpleegkundigen over hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden. Hoe ondersteun je ouders hierbij?
Proactieve zorgplanning
Proactieve zorgplanning zou een vast onderdeel moeten zijn van de palliatieve zorg, betogen Sabine Pieters, Philo Logister, Albine Moser, Anne-Marie Barkhuis en Loes van Bokhoven. Het project Veerkrachtig samen beslissen richt zich op de implementatie hiervan bij kwetsbare ouderen vanuit huisartsenpraktijken in de regio’s Nijmegen en Mijnstreek Limburg.
Studenten
Welke attitude hebben studenten en alumni Verpleegkunde ontwikkeld ten opzichte van het leveren van palliatieve zorg? En welke persoonlijke kenmerken zijn hierop van invloed? Dit is onderzocht binnen Avans Hogeschool. Tess Wold, Kristel Paque en Cindy de Bot schreven er een artikel over.
Doodgewoon onderwijs
Palliatieve zorg, dat kun je leren. Leg de basis meteen bij de start van zorgopleidingen, met verdere professionalisering via bij- en nascholing. In de afgelopen jaren is hier sterk op ingezet. Dat leverde mooie resultaten op, maar er is nog werk voor de toekomst, aldus Sabine Pieters, Jojanneke Thiesen-van Staveren en Marieke Groot in een van de bijdragen aan het TvZ-dossier.
Kinderpalliatieve Zorg
Het Kenniscentrum Kinderpalliatieve Zorg zet zich in om deze vorm van zorg verder te verbeteren en structureel een plek te geven in het Nederlandse zorgsysteem. Maartje Santema beschrijft aan de hand van een casus wat dit kan betekenen. Lunde (8) heeft een aangeboren stenose onder zijn stembanden die een tracheacanule noodzakelijk maakte.
Bewust stoppen met eten en drinken
Steeds meer patiënten in Nederland kiezen voor bewust stoppen met eten en drinken (BSTED) als methode om het levenseinde te bespoedigen. Dit komt veelal voor in de thuissituatie. Sinds de recente verschijning van de nieuwe handreiking BSTED is er meer maatschappelijke aandacht voor. Anneke Hoek-Eldering en Minke Nieuwboer deden kwalitatief onderzoek om inzicht te verkrijgen in de ervaringen van zorgprofessionals met het begeleiden van patiënten in de thuissituatie bij het proces van BSTED. Deze inzichten dragen bij aan het optimaliseren van de zorg voor deze groeiende patiëntengroep.
