In 2025 is leefstijl een integraal onderdeel van de reguliere zorg voor mensen met een gezondheidsklacht, aandoening of ziekte. Dat is het doel van de Coalitie Leefstijl in de Zorg. Onder meer de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) en de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU) maken deel uit van de coalitie. Ze hebben onder hun leden onderzoek laten verrichten om beter in beeld te krijgen welke leefstijlinitiatieven er zijn en wat hierbij de succesfactoren en knelpunten zijn.

Hoog op de agenda

De belangrijkste uitkomst: leefstijl staat hoog op de agenda. Bij twee op de drie van de ziekenhuizen die hebben gereageerd, zijn leefstijlinitiatieven onderdeel van een bredere beweging. Twee derde laat ook weten dat leefstijl hoog op de agenda staat bij bijvoorbeeld de raad van bestuur. De ziekenhuizen hebben gemiddeld drie leefstijlinitiatieven. De meest genoemde zijn prehabilitatie (patiënten fit maken patiënten vóór hun operatie), leefstijlzorgloket en hulp bij stoppen met roken.

Enthousiasme medewerkers

De kans op slagen van een leefstijlinitiatief wordt in belangrijkste mate bepaald door het enthousiasme van de betrokken medewerkers en commitment van de raad van bestuur. De onderzoeksdeelnemers melden dat leefstijlinitiatieven vaak worden bedacht en ontwikkeld door degenen die ook zelf aan het project werken.

Richtlijnen

Het streven naar integratie van leefstijl in de zorg houdt ook in dat leefstijl, waar dat nodig en waardevol is, een plek moet hebben in de kwaliteitsstandaarden en richtlijnen. Het is daarom positief dat leefstijlaspecten een rol blijken te spelen in meer dan de helft van de 195 (para)medische richtlijnen die onder de loep zijn gelegd door een werkgroep van de Coalitie Leefstijl in de Zorg. ‘We waren allemaal aangenaam verrast’, zegt kerngroeplid Robin Peeters, voorzitter van de Nederlandse Internisten Vereniging. ‘Er zijn relatief veel aanbevelingen voor bewegen en voeding in de curatieve zorg; slaap en middelengebruik juist bij de ggz.’

Bachelor of Nursing 2030

In de verpleegkundige zorg krijgt leefstijl ook een steeds belangrijkere plaats. Het nieuwe opleidingsprofiel Bachelor of Nursing 2030 (BN2030) maakt er melding van. In de toelichting op de CanMEDS-rol van gezondheidsbevorderaar staat onder meer dat de verpleegkundige bijdraagt aan het bevorderen van de gezondheid en gezond gedrag van de zorgvrager in diens omgeving.

Een passage: ‘De verpleegkundige richt zich op het bevorderen van de gezondheid en het voorkomen van ziekte bij individuen en groepen door het signaleren van risico’s, het analyseren van gedrag en het initiëren van gerichte interventies. De verpleegkundige focust hierbij op het versterken van het zelfmanagement van de zorgvrager. De verpleegkundige houdt daarbij rekening met persoonskenmerken van de zorgvrager, de fysieke (leef)omgeving, sociale relaties, cultuur en leefstijl en richt zich op de omgeving van de zorgvrager, op groepen zorgvragers en op andere professionals, instanties, of gemeenten. Daarbij wordt aandacht besteed aan het beperken van gezondheidsverschillen van zorgvragers. De verpleegkundige benadert mensen met hoge risico’s op gezondheidsproblemen actief.’

BN2030 wordt uitvoerig belicht in het dossier van TvZ 3. Het nummer verschijnt deze maand.