De Wet zorg en dwang (Wzd) beschermt mensen met een psychogeriatrische aandoening of verstandelijke beperking tegen onnodige onvrijwillige zorg, fysieke vrijheidsbeperking en medicijnen die het gedrag beïnvloeden. Hierbij bekleedt de Wet zorg en dwang-functionaris (Wzd-functionaris) een belangrijke rol. Die toetst of iemand terecht en op een zorgvuldige manier onvrijwillige zorg krijgt. En áls de cliënt onvrijwillige zorg krijgt, ziet de Wzd-functionaris erop toe dat het – indien mogelijk – de minst ingrijpende vorm is.

Prima uit de voeten

De rol van Wzd-functionaris is voorbehouden aan drie beroepsgroepen: ter zake kundige artsen, zoals specialisten ouderengeneeskunde en artsen voor verstandelijk gehandicapten, en verder gezondheidszorgpsychologen en orthopedagogen-generalist. Uit onderzoek van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) blijkt nu dat ook verpleegkundig specialisten (VS) prima uit de voeten kunnen met deze functie.

Regiebehandelaar

De studie is gebaseerd op een pilot in de ouderenzorg bij Brentano, de WilgaerdenLeekerweideGroep en Innoforte. VS werden ingezet in de rol van Wzd-functionaris, gesteund door de beweging ‘Radicale vernieuwing zorg’ en de afdeling Verpleegkundig Specialisten van V&VN. De onderzoekers toonden aan dat VS goed in deze rol functioneren. Dit is te danken aan de combinatie van een overstijgende, kritische en analytische blik, ruime kennis en ervaring met ouderenzorg, het verpleegkundig referentiekader en het bewust bekwaam zijn van de mogelijkheden en grenzen van de eigen deskundigheid. Dit resultaat komt niet uit de lucht vallen: verpleegkundig specialisten zijn in de ggz al regiebehandelaar.

Aanpassing wet

Voor V&VN is de onderzoeksconclusie aanleiding bij het kabinet en de Tweede Kamer te pleiten voor aanpassing van de wet. Ook VS zouden volgens de beroepsvereniging Wzd-functionaris moeten kunnen zijn.