Vijf jaar na het begin van de coronacrisis hebben ruim 1.400 verpleegkundigen, verzorgenden en verpleegkundig specialisten meegedaan aan een peiling van V&VN. Een kwart van de respondenten blijkt tijdens of na de pandemie fysieke, medische of emotionele hulp te hebben gezocht of nodig te hebben gehad die het gevolg was van werken tijdens de coronapandemie. Van deze groep laat 43 procent weten vervolgens niet voldoende te hebben kunnen herstellen. Dat is ongeveer tien procent van het totale aantal respondenten.

Op de website van de beroepsvereniging zegt V&VN-voorzitter Bianca Buurman: ‘Zorgprofessionals hebben lange tijd op de toppen van hun kunnen gewerkt. Ze hebben veel mensen zien sterven, dat heeft enorme emotionele impact gehad. Sommigen zijn langdurig ziek geworden en hebben de zorg verlaten. Hoewel er uitbundig voor ze is geklapt in 2020, kwam er daarna discussie over een bonus en de waardering.’

Meer zeggenschap

De pandemie heeft ook voordelen opgeleverd. Zo zegt bijna een kwart (22 procent) van de verpleegkundigen en verzorgenden dat er nu meer ruimte voor zeggenschap is dan ervóór. Buurman: ‘We weten dat zeggenschap een belangrijke voorwaarde is voor het behoud van zorgprofessionals. De vertrekintentie gaat dan omlaag.’ Volgens 67 procent van de deelnemers is de zeggenschap gelijk gebleven en 11 procent oordeelt dat er nu minder ruimte voor is.

Waarom het verpleegkundig zeggenschap is toegenomen? Eline de Kok benoemt redenen in haar proefschrift uit 2024. In een interview zei ze destijds: ‘Verpleegkundigen zorgden ervoor dat ze steun van hun managers kregen. Niet alleen voor nieuwe noodzakelijke werkroutines, maar ook voor het faciliteren van voldoende apparatuur en het krijgen van aandacht voor hun fysieke en mentale welzijn.’

Betere werkprocessen

Een ander pluspunt: bijna de helft van de respondenten (44 procenten) merkt dat er tegenwoordig meer aandacht is voor infectiepreventie. Volgens precies de helft is de aandacht gelijk gebleven, zes procent meent dat er sprake is van vermindering. Verder geeft bijna een kwart van de verpleegkundigen en verzorgenden (23 procent) aan dat er meer nadruk ligt op betere werkprocessen, zoals administratieve lasten en samenwerking. Volgens iets meer dan de helft (59 procent) is dit gelijk gebleven en 17 procent oordeelt dat er minder aandacht voor is.

Hogere werkdruk

De onderzoeksresultaten over werkdruk zijn minder positief. Meer dan de helft van de verpleegkundigen en verzorgenden (54 procent) ervaart nu meer werkdruk dan vijf jaar geleden. Volgens 38 procent is er sprake van stabilisatie. Zeven procent van de respondenten laat weten dat de werkdruk is afgenomen. Buurman: ‘Uit voorgaande peilingen weten we dat die stijgende werkdruk al geruime tijd gaande is, ook voor de coronaperiode. Dit wordt veroorzaakt door een sterke toename van de zorgvraag. Daarnaast verlaten te veel collega’s de zorg en is er een grote afname van de instroom van mbo-zorgstudenten.’

Hier vind je de resultaten van de peiling.